Miles #42 - MIKE HORN AVONTURIER

Musicien De Kortrijkse

Musicien De Kortrijkse muzikant Piet Goddaer kent succes als Ozark Henry, met albums als ‘Birthmarks’ (2001), ‘The Sailor Not The Sea’ (2004) en ‘Paramount’ (2015), met het nationaal orkest van België. Deze laatste, meesterlijke uitvoering heeft heel wat in gang gezet: “Door dit project ben ik op het idee gekomen om de rijkdom van geluid te gaan registreren,” vertelt hij. “Ik merkte dat dit niet mogelijk was met cd’s, dus ging ik op zoek naar een ander format. Zo stootte ik min of meer per toeval op 3D-audio.” De naam zegt eigenlijk al waar het om gaat: de luisteraar wordt ondergedompeld in driedimensionaal geluid. Dit kan nu ook in een auto. Al meer dan 10 jaar vinden autobouwers het belangrijk om geluidsinstallaties van hoge kwaliteit te leveren. Bentley heeft hier zelfs een absolute prioriteit van gemaakt, namelijk door vanaf 2008 samen te gaan werken met Naim Audio, de Engelse marktleider als het gaat om hifi, en vervolgens met de Franse producent van Focal-luidsprekers, toen deze laatste in 2011 Naim overnam. Het automerk maakte bekend dat het van plan is om geluidsinstallaties te gaan leveren die zich kunnen meten met het niveau van hun wagens: hightech handwerk voor optimaal luisterplezier. Snoepjes Om de geluidskwaliteit van de Flying Spur te beoordelen spreken we af met Piet Goddaer in het dorp Wulpen, in de buurt van Koksijde. Lang voordat de muzikant zichzelf Ozark Henry zou gaan noemen, kende hij deze plek al, want hij fietste hier al vanaf zijn zesde rond, met de obligate pauze tegenover de brug om snoepjes te gaan kopen. Iedereen herinnert zich wel de snoepwinkeltjes uit zijn of haar jeugd. Een paar jaar geleden, toen Goddaer op zoek was naar een ruimte voor zijn studio’s, vond hij deze boerderij, De Wulp, waarvan de schuur en stal vol stonden met landbouwtuig. “In het begin verklaarden al mijn vrienden mij gek. Soms zijn mensen niet in staat om de mogelijkheden van een plek te zien.” De tractors en maaidorsers hebben inmiddels plaatsgemaakt voor de modernste elektronische apparatuur en muziekinstrumenten… dit alles badend in het licht, met de nabijheid van de zee, als ware het een impressionistisch schilderij. De eerste studio is bestemd voor 3D-geluidservaringen. De acht computergestuurde Devialetboxen geven een geluidsbeeld dat zich uitstrekt in de breedte, diepte en hoogte. Alles in hoge resolutie, dat wil zeggen door ook klanken uit te zenden over een golflengte die lager en hoger is dan de golflengte die hoorbaar is voor ons oor. Zo worden we ondergedompeld in de rommelende donder van een hevig onweer, “… dat we niet horen maar wel in ons lichaam kunnen voelen”. Hoog debiet De tweede studio bevindt zich in een ander, langgerekt gebouw, de voormalige stal. In het midden staan zeventien luidsprekers rondom een computer, diverse toetsenborden en andere instrumenten: “Het is een laboratorium. De akoestische boxen zijn neutraal om er zeker van te zijn dat alle geluid weergegeven wordt zonder op een of andere manier te worden gekleurd. In deze studio kun je alleen de pure bron horen.” De basisopname moet natuurlijk van perfecte kwaliteit zijn, en aangezien het om digitale bestanden gaat, moet het debiet maximaal zijn. We hebben het dan over 72 megabits per se- Wulpen, in de gemeente Koksijde, is een rustig dorp met zijn kanaal, een klein bruggetje… en de geavanceerde studio’s van Ozark Henry. 50 Elke ongeoorloofde kopie is strikt verboden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Produpress NV

conde. Ter vergelijking, een gewoon Spotifybestandje speelt af tegen de zeer relatieve snelheid van 128 kilobits per seconde. Een wereld, zo niet universum van verschil! Hetzelfde ervaar je aan boord van de elegante Flying Spur in marine-uitvoering, glinsterend in het flauwe maartse zonnetje. Achter in de limousine met een interieur in wit leder, hout en metaal, vat Piet Goddaer zijn ervaring samen: “Prachtig!” Een woord dat nog vaak zal terugkomen in ons gesprek. Als internationaal bekende muzikant en geluidsexpert selecteert hij zelf de stukken die we gaan beluisteren met als doel de beoordeling van de kwaliteit van de geluidsinstallatie in de Bentley. De kracht van Zazou “We kennen Hector Zazou goed, dus laten we ervan profiteren”, zegt Piet Goddaer terwijl hij het nummer ‘Vísur Vatnsenda-Rósu’ selecteert op zijn smartphone. De Franse componist Zazou (1948-2008) was een groot kenner van wereldmuziek. Dit nummer van het album ‘Chansons des mers froides’ (1996) is een traditioneel IJslands lied dat wordt gezongen door Björk. “Met deze stem in deze auto is het stereoplaatje compleet, ongehoord!”, roept onze muzikant uit. Stereogeluid produceren zoals thuis in de huiskamer is echt ingewikkeld in een afgesloten ruimte met ramen zoals een auto. Zelfs met optimale geluiddemping en absorptie van de trillingen doen zich nog allerlei verschijnselen voor die een harmonieuze diffusie van de muziek belemmeren. “Het plaatsen van luidsprekers in trillende deuren is op zichzelf al een ramp”, aldus Alain Berteaux, ingenieur en geluidsexpert aan het hoofd van Amplitude, een bekend Brussels hifimerk. “Zelfs de passagier die de hele tijd tegen een luidspreker zit, vormt een barrière”, voegt Piet Goddaer toe, “en toch gaat in deze auto niets van de rijkdom van de muziek verloren, noch van de ruimtelijke werking van het geluid.” De kracht van algoritmes Terwijl het ontwerp van hifi voor een klassieke stereo-installatie rekening houdt met de ruimte waarin de muziek zal worden gespeeld, “gaat men hier omgekeerd te werk”, aldus Alain Berteaux. “Alle gebreken die bij de omgeving horen worden gecompenseerd door volledig digitale systemen en krachtige algoritmes. Nog beter, de luidsprekers die gebruikt worden lijken op die in bioscoop- of concertzalen.” De nieuwe versterker van de Flying Spur wordt bestuurd door de exclusieve Digital Signal Processor (DSP) van Naim en geeft een maximaal vermogen van 2.200 watt, uitgezonden door eenentwintig boxen. Deze boxen, die actief zijn in de lage, medium- en hoge tonen, zijn verspreid over de hele ruimte en zitten zelfs in de stoelen. De Bentley is dus een rijdende studio waarin de kwaliteiten van het hierboven door Piet Goddaer geloofde 3D-geluid elkaar versterken. De muzikant is echt verbluft bij het horen van de betoverende muziek van Hector Zazou. “Het komt niet vaak voor dat een klarinet dit geluid voortbrengt, met zoveel hout en warmte. Mijn vader bezat eenzelfde soort klarinet”, aldus de zoon van wijlen Norbert Goddaer (1933-2019), componist en docent aan het Conservatorium van Gent. Alles zit in de stem Voor het beoordelen van een geluidsinstallatie is de menselijke stem het meest geschikt. “Dit stuk gebruik ik altijd als ik een stereo-installatie wil testen”, legt Piet Goddaer uit als hij ‘Song of Los’ (2011) van de Duitse elektromuzikant Apparat opzet. “Ongelooflijk”, is zijn reactie. “Overal klinkt deze stem ‘muddy’, terwijl ze hier helder is. Bovendien geeft het stereobeeld zowel detail als beweging weer”. Dit gaat nog meer op bij het Koor van het Filharmonisch Orkest van Estland en het Kamerorkest van Tallin met hun respectievelijke interpretaties van ‘De Pacem Domino’ van Arvo Pärt. “Het voelt alsof je in een grotere ruimte dan een auto zit. Het is vergelijkbaar met het geluid in een kathedraal.” Misschien doet zich hier een wonder voor: tijdens de ervaring vergeet je haast dat je in een door een krachtige W12-motor aangedreven auto zit die over de E40 rijdt, en bevind je je plotseling op de dansvloer met de opzwepende muziek van Massive Attack of Finley Quaye, of op een festival met ‘Under Pressure’ van Queen en David Bowie, of midden in een kerncentrale met het verontrustende ‘Radioactivity’ van Kraftwerk. Na een halfuur rijden, waarbij we allerlei muziekstijlen hebben getest, is de overtuigende conclusie van Piet Goddaer: “Ik had niet verwacht dat het geluid in een auto zo goed kon zijn. Ik twijfelde er niet aan dat de apparatuur perfect zou zijn, maar het resultaat is ongelooflijk. Ik weet hoe ingewikkeld het is om goed geluid te produceren in een auto. De ingenieurs die dit voor Bentley hebben uitgedokterd zijn echt de beste.” n In de Flying Spur beschikken de Naimgeluidsinstallatie en de Focal-speakers over alle denkbare instellingen: “Overbodig, want de neutrale basisinstellingen zijn zeer goed gekalibreerd.” Elke ongeoorloofde kopie is strikt verboden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Produpress NV 51